Nội dung chính
Lá phan tả diệp từ lâu đã được biết đến như một “vị cứu tinh” tự nhiên cho những ai gặp phải táo bón. Nhưng làm thế nào để sử dụng lá phan tả diệp một cách hiệu quả và an toàn? Liều lượng bao nhiêu là phù hợp? Hãy cùng Dược phẩm PQA khám phá câu trả lời trong bài “mẹo sử dụng lá phan tả diệp trị táo bón an toàn và hiệu quả” từ dân gian.

Công dụng của lá phan tả diệp đối với táo bón
1. Thành phần hoạt chất có lợi trong lá phan tả diệp
- Tên gọi khác: Dương tả diệp, Tả diệp trà.
- Tên khoa học: Cassia angustifolia Vahl và Cassia acutifolia Delile
- Họ: Vang (Caesalpiaceae)
Phan tả diệp là loại cây bụi, chiều cao khoảng 1m tới 2m, lá đặc trưng dạng lá kép lông chim chẵn, cuống lá ngắn. Hoa màu vàng, mọc thành từng chùm thường ở những kẽ lá mỗi chùm sẽ có khoảng 6 – 14 bông, mỗi hoa có 10 nhị. Cây thường sẽ ra hoa vào khoảng tháng 9 – 12 hàng năm và mùa quả sẽ vào khoảng tháng 3 của năm sau.

2. Cơ chế hoạt động của lá phan tả diệp trong việc trị táo bón
Theo sách “Những cây thuốc, vị thuốc Việt Nam” của GS.TS. Đỗ Tất Lợi, tùy theo liều, phan tả diệp có tác dụng nhuận tràng (phân mềm sau khi uống 5-7 giờ) hoặc tẩy mạnh (phân lỏng có đau bụng).
Sở dĩ lá phan tả trị táo bón bởi có chứa thành phần gây tẩy xổ là antraglucoseside (anthraquinone glycoside) mà chủ yếu là sennoside. Người bệnh dùng lá phan tả diệp liều cao có tác dụng tẩy xổ mạnh phân lỏng, đau bụng. Nếu dùng liều cao nữa có thể đau bụng dữ dội, nôn ói trong 3 – 4 giờ. Chính vì những đặc tính này, lá phan tả diệp được xem là một trong những cây thuốc nam trị táo bón hiệu quả.
Hướng dẫn sử dụng lá phan tả diệp trị táo bón
Lá phan tả diệp chữa táo bón thường được dùng dưới dạng hãm với nước sôi làm trà để uống. Tùy vào mục đích sử dụng mà liều lượng cũng khác nhau. Nếu dùng để nhuận tràng bạn cần sử dụng liều từ 1,5 – 3g; nếu dùng để tẩy xổ dùng với liều 5 – 10g.
1. Cách hãm trà lá phan tả diệp
- Chuẩn bị lá: Cho liều lượng lá phan tả diệp khô nêu trên (tùy vào mục đích sử dụng) vào bình hoặc ấm pha trà.
- Tráng bình: Rót một chút nước sôi vào bình, tráng qua rồi đổ bỏ. Bước này giúp loại bỏ bụi bẩn và làm ấm bình.
- Pha trà: Rót nước sôi vào bình chứa lá phan tả diệp, đậy kín nắp và hãm trong khoảng 5-7 phút.
- Lọc và thưởng thức: Sau khi hãm đủ thời gian, dùng rây lọc bỏ bã, rót trà ra cốc và thưởng thức khi còn ấm.
- Thời điểm uống: Nên uống trà phan tả diệp vào buổi sáng sau ăn, uống 1 lần/ngày.
>> Xem thêm: Mẹo sử dụng lá muồng trị táo bón đơn giản và hiệu quả.
2. Kết hợp lá phan tả diệp với các dược liệu khác
Để tăng khả năng hỗ trợ trị táo bón, phan tả diệp thường được kết hợp với các vị thuốc khác tạo thành các bài thuốc:
- Bài thuốc trị táo bón do nhiệt tích: Phan tả diệp 6g, Hậu phác 9g, Chỉ thực 6g. Sắc uống khi nước còn ấm.
- Bài thuốc cải thiện tình trạng khó đi cầu, chướng bụng: Phan tả diệp 4-6g, Trần bì 4g, Hoàng liên 3g, Đại hoàng 9g, Đinh hương và Sinh khương mỗi loại 3g. Sắc uống khi nước còn ấm.
Lưu ý: Liều lượng các vị thuốc có thể thay đổi tùy thuộc vào thể trạng và mức độ bệnh của từng người. Vì vậy, người bệnh nên tham khảo ý kiến của thầy thuốc đông y trước khi sử dụng.
Cách sắc thuốc: Các vị thuốc trên được sắc với khoảng 500ml nước, sắc còn 200ml thì chia làm 2-3 lần uống trong ngày.

3. Một số bài thuốc khác
Chúng ta có thể tham khảo một số bài thuốc với phan tả diệp như sau:
- Chữa chứng tắc ruột: Dùng 15-30g lá phan tả diệp đun nước uống.
- Chữa rối loạn tiêu hóa, đầy bụng: 4g lá phan tả diệp hãm với nước sôi uống.
- Sử dụng thay thế phương pháp thụt ruột trước khi phẫu thuật hậu môn: 10g lá phan tả diệp hãm với nước rồi uống trước khi phẫu thuật.
>> Xem thêm: Bật mí 5 cách chữa táo bón bằng nha đam cực kỳ hiệu quả.
Lưu ý khi dùng lá phá tả diệp trị táo bón
Sử dụng vị thuốc phan tả diệp trong khoảng thời gian lâu dài hoặc liều cao có thể gây ra các phản ứng phụ nghiêm trọng, bao gồm phụ thuộc vào phương pháp này, tổn thương gan và dễ gặp các tác dụng phụ như:
- Tiêu chảy kéo dài.
- Đau bụng dữ dội.
- Hạ kali máu.
- Buồn nôn.
- Đau bụng trên, chán ăn.
- Nước tiểu đậm màu.
- Các biểu hiện dị ứng như phát ban, sưng mặt, lưỡi, môi, họng.
Trường hợp nên và không nên sử dụng lá phan tả diệp
- Ai nên sử dụng: Các đối tượng phù hợp như người trưởng thành bị táo bón không do bệnh lý nghiêm trọng.
- Ai không nên sử dụng: Những người không nên sử dụng lá phan tả diệp như phụ nữ mang thai, trẻ em, người có bất kỳ bệnh lý hay tình trạng rối loạn khác như mất nước, tiêu chảy, phân lỏng, đau bụng, viêm loét đại tràng, bệnh Crohn, viêm dạ dày, sa hậu môn, trĩ, bệnh tim.
Bạn đã biết đến mẹo dùng lá phan tả diệp trị táo bón rồi phải không? Nhưng đó chưa phải là tất cả! Bên cạnh sử dụng lá phan tả diệp, còn có nhiều cách tự nhiên khác giúp chúng ta cải thiện tình trạng táo bón một cách hiệu quả ngay tại nhà.
Cách cải thiện tình trạng táo bón tự nhiên hiệu quả
1. Tăng cường chất xơ:
Chất xơ giúp tăng thêm khối lượng cho phân và giúp nó di chuyển qua ruột dễ dàng hơn.
Nên ăn nhiều thực phẩm giàu chất xơ như trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt và các loại đậu.
Một số thực phẩm giàu chất xơ tốt bao gồm:
- Trái cây: táo, chuối, lê, cam, dâu tây, mận khô
- Rau: bông cải xanh, cải Brussels, khoai lang, cà rốt, đậu Hà Lan
- Ngũ cốc nguyên hạt: yến mạch, bánh mì nguyên cám, gạo lứt, quinoa
- Các loại đậu: đậu đen, đậu lăng, đậu pinto

2. Uống nhiều nước:
Nước giúp làm mềm phân và ngăn ngừa táo bón.
- Nên uống ít nhất 8 ly nước mỗi ngày.
- Bạn cũng có thể uống các loại đồ uống khác như trà thảo mộc, nước trái cây và súp.
3. Tập thể dục thường xuyên:
Hoạt động thể chất giúp kích thích nhu động ruột và có thể giúp ngăn ngừa táo bón.
- Nên lựa chọn các bài tập trị táo bón đơn giản, phù hợp và tập ít nhất 30 phút mỗi ngày hầu hết các ngày trong tuần.
- Bạn có thể chọn các hoạt động mà bạn thích, chẳng hạn như đi bộ, chạy bộ, bơi lội hoặc đi xe đạp.
4. Tập thói quen đi vệ sinh đều đặn:
Cố gắng đi vệ sinh vào cùng một thời điểm mỗi ngày, tốt nhất là sau bữa ăn sáng.
- Khi có nhu cầu đi vệ sinh, hãy dành thời gian để đi vệ sinh một cách thoải mái.
- Không nên nhịn đi vệ sinh vì điều này có thể khiến táo bón trở nên tồi tệ hơn.
5. Các biện pháp giảm nhanh táo bón tại nhà khác:
Một số biện pháp khắc phục tại nhà khác có thể giúp cải thiện tình trạng táo bón bao gồm:
- Uống trà thảo mộc: trà hoa cúc, trà bạc hà, trà rễ cam thảo thư giãn hệ thần kinh, giúp nhuận tràng, hỗ trợ tiêu hóa
- Ăn sữa chua: sữa chua chứa men vi sinh có thể giúp cải thiện sức khỏe đường ruột.
- Bổ sung men vi sinh: men vi sinh có thể giúp tăng lượng vi khuẩn có lợi trong ruột.
- Sử dụng sản phẩm nhuận tràng: Sản phẩm hỗ trợ điều trị táo bón thảo dược có thể giúp kích thích nhu động ruột và làm mềm phân. Bạn có thể tham khảo sử dụng PQA Nhuận Tràng để tăng cường nhu động ruột, kích thích nhuận tràng tự nhiên, cải thiện tình trạng táo bón đang gặp. Đặc biệt khi sử dụng sản phẩm này, sau từ 3 – 5 ngày người bệnh sẽ có thể đại tiện tự chủ, không gây đau bụng.

Lá phan tả diệp trị táo bón có thể tăng nhuận tràng, nhưng cần sử dụng đúng liều lượng và tránh lạm dụng trong thời gian dài để ngăn ngừa tình trạng đau bụng dữ dội hoặc nôn mửa. Để tìm hiểu thêm về các phương pháp chữa táo bón an toàn và lành tính, bạn có thể liên hệ trực tiếp với tổng đài 0383.371.187, hoặc đăng ký tư vấn miễn phí ngay dưới đây để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.
Đăng ký tư vấn sức khỏe miễn phí 24/7
Tìm hiểu về sản phẩm PQA Nhuận Tràng hỗ trợ trị TÁO BÓN tại đây!